An abstract of the thesis of Berra Zeynep Dodurka for the degree of Master of Arts from the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken on August 2014

Institutionalization of Social Assistance and Means Testing Mechanisms in the Post-2001 Period

This study scrutinizes the institutionalization of public social assistance and means testing mechanisms in the period after 2001. Along with the historical process of institutionalization, the thesis focuses on the attitudes towards means testing and social assistance of various actors, with examples from the case of Çorlu Social Assistance and Solidarity Foundation.

The process of institutionalization of social assistance and standardization of means testing started mostly with the initiation of the World Bank, along with the Social Risk Mitigation Project which was formed in 2001. There were important improvements in terms of the institutionalization in social assistance such as improving the institutional capacity, use of information capacities, and creating integrated database that connect the system of the SYGM both with the SYDVs and other public institutions. However, there were also persistent problems such as the fragmented social assistance programs, or being exposed to personal and political influence, despite these improvements.

Furthermore, the issue is more complicated for the means test due to peculiar problems of Turkey similar to other late industrialized countries. Among these problems was lack of institutional capacity for making means test in the absence of reliable public records such as property ownership, social security and population records, as well as lack of databases on the applicants, and of the standardized and instructive criteria. Most of these problems were solved with the use of information technologies and increasing institutional capacity of other public institutions. However, the major problem of the means test, which is high informality, continues to be the main obstacle for estimating the incomes of the applicants. It constitutes the main reason of the means testing system with social investigations to be in an inhumane way.

The strictness of the means test and the ways of it, as well as the target groups of the assistance programs are all questions that are closely related to the varieties of approaches to social assistance which can be seen in the difference in attitudes of different actors in the social assistance such as the government, opposition, the civil servants in the SYGM, as well as the personnel in the SYDV.

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nde Yüksek Lisans derecesi için Berra Zeynep Dodurka tarafından Ağustos 2014’te teslim edilen tezin kısa özeti

Türkiye’de Kamusal Sosyal Yardım ve İhtiyaç Tespiti Mekanizmalarının 2011 Sonrasında Kurumsallaşması

Bu çalışma Türkiye’de kamusal sosyal yardımların ve ihtiyaç tespiti mekanizmalarının, 2001 sonrasındaki dönemde kurumsallaşmasını incelemektedir. Tezde, kurumsallaşma sürecinin yanında, Çorlu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) örneğinin de yardımıyla farklı aktörlerin sosyal yardımlar ve ihtiyaç tespitine dair tutumlarına odaklanılmaktadır. 

Sosyal yardımlarda ve ihtiyaç tespitinde kurumsallaşma süreci büyük ölçüde Dünya Bankası öncülüğündeki Sosyal Riski Azaltma Projesi’yle 2001’de başladı. Bu dönem sonrasında sosyal yardımların kurumsallaşmasında bir takım önemli gelişmelerin olduğu söylenebilir. Kurumsal kapasitenin arttırılması, enformasyon teknolojilerinin kullanılması, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü (SYGM)’nü SYDV’lere ve diğer kamu kurumlarına bağlayan bütünleşik bir veri tabanının oluşturulması bunlardan bazılarıdır. Ancak, bu gelişmelere rağmen sosyal yardım programlarındaki parçalı yapının giderilememesi, vakıfların kişisel ve politik etkiye açık olması gibi problemler de devam etmektedir. İhtiyaç tespiti konusu ise geç-endüstriyelleşen diğer ülkelerdeki gibi Türkiye’de de daha karışık ve kendine özgü problemlere sahiptir. Bu problemlerden bazıları arasında güvenilir tapu, sosyal güvenlik ve nüfus kayıtları gibi kamusal kayıtların yokluğunda ihtiyaç tespiti yapılabilmesi için gereken kurumsal kapasitenin eksikliği; yardıma alanlar ve yardıma başvuranlar hakkında veritabanının olmaması; yardımlar için önceden belirlenmiş objektif standartlaşmış kriterlerin eksikliği sayılabilir. Bu problemlerin çoğu enformasyon teknolojilerinin kullanılması, kurumsal kapasitenin arttırılması ve veri tabanlarının oluşturulması sayesinde giderilmiştir. Ancak ihtiyaç tespitindeki ana problem kaynağı olan kayıt dışı sektörün büyüklüğü, yardıma başvuranların gelirlerinin belirlenmesindeki en büyük engel olmaya devam etmekte ve hane incelemelerinin yapıldığı bir ihtiyaç tespiti sistemini zorunlu hale getirmektedir.

İhtiyaç tespitinin ne kadar sıkı yapılacağı, yapılma şekilleri ve sosyal yardımların hedef kitlesi gibi sorulara verilen cevaplar, sosyal yardımlara karşı sahip olunan tutumlarla yakından ilgilidir ve bu çeşitlilik kamusal sosyal yardımlar konusunda, hükümet, muhalefet, SYGM’deki bürokratlar ve SYDV çalışanları gibi farklı aktörler arasında da görülmektedir.