Alp Kadıoğlu - Soviet-Turkish Reapprochement in the 1960s: Trade, Aid and Transfer of Technology / 1960'lardaki Türk-Sovyet Yakınlaşması:Ticaret, Ekonomik Yardım ve Teknoloji Transferi

After World War II, the Union of Soviet Socialist Republics and the Republic of Turkey entered a period of political estrangement. This thesis focuses on the reestablishment of relations between these two countries in the form of trade and economic cooperation in the 1960s. Drawing upon the Cold War context, the thesis initially provides the political background to the rapprochement, and continues to focus on the particular reasons for the types of economic transactions. In the 1960s, the Soviet Government agreed to assist Turkey's industrialization efforts by agreeing to export technology, machinery, equipment for the construction of several industrial plants. This study aims to evaluate the reasons for this unique cooperation between Turkey, a NATO member, and the Eastern Bloc superpower, the Soviet Union with references to primary sources from the Russian State Archive of the Economy. The main hypothesis of this thesis is that the rapprochement between the Soviet Union and Turkey in the 1960s coincides with a period of a rise in multilateralism in international politics within the context of the Cold War. Both the Soviet Union and Turkey were willing to cooperate with members of the opposing block in favor of their own economic interests. Turkey's industrialization efforts in the 1960s re-quired foreign assistance, which was partially met by the Soviet Union's financial and technical assistance. Regardless, Soviet influence over Turkey, along with the scope of Soviet-Turkish economic relations, remained limited due to various reasons.

Dünya Savaşı'ndan sonra, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti diplomatik ve politik olarak ayrışmışlardır. Bu çalışma ise iki ülke arasındaki ilişkilerin 1960'larda ticaret ve ekonomik işbirliği üzerinden yeniden kurulmasını ele almaktadır. Tez, Soğuk Savaş bağlamında iki devlet arasındaki yakınlaşmaya politik bir arka plan sunmakta ve ekonomik iş birliğinin nedenlerine yoğunlaşmaktadır. Belirtilen zaman içinde Sovyet Hükümeti Türkiye'nin sanayileşme çabalarına teknoloji, makine ve donanım ihraç ederek katkıda bulunmuştur. Bu çalışma, Türkiye gibi Batı Blok'una bağlı bir NATO ülkesinin, Doğu Blok'unun süpergücü Sovyetler Birliği'yle giriştiği işbirliğinin sebeplerini Rus Devleti Ekonomi Arşivi'nden elde edilen birincil kaynakların da yardımıyla açıklamaktadır. Bu tez, 1960'lardaki Sovyetler Birliği ve Türkiye arasındaki yakınlaşmanın Soğuk Savaş'ta ülkelerin çok yönlü dış politikaya yöneldiği bir döneme tekabül ettiğini savunmaktadır. Sovyetler Birliği ve Türkiye, kendi ekonomik çıkarları uğruna birbiriyle olan ilişkilerini geliştirmiştir. Bu dönemde Türkiye'nin sanayileşme çabalarına yönelik dış destek ihtiyacı kısmen Sovyetler Birliği tarafından karşılanmıştır. Sovyetler Birliği ise 1967 Teknoloji Transferi Anlaşmasıyla Türkiye'yle olan ticaret hacmini genişletmeyi amaçlamıştır. 1967 Anlaşması, iki ülkenin ekonomik ilişkilerine olumlu katkılarda bulunmuş olmakla beraber iki ülke arasındaki ticaret tezde açıklanan sebeplerden dolayı kısıtlı kalmıştır.

English