An abstract of the thesis of Burcu Birinci for the degree of Master of Arts degree from the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken September 2007

The Marshall Plan in Turkey, a Critical Evaluation of United States Interests in the Plan and Effects of the Plan on the Republic

The aim of this thesis is to draw general implementation process of the Marshall Aid in Turkey and show the reasons for and the results of the Marshall Plan related to its implementation policy. What the United States demand from the Marshall Plan and from it’s highway policy and how it affected Turkey’s economic and social development process gave the direction to the study. In this context, the paper analyses the position of the United States in the period, the theoretical support of the Marshall Plan, modernization theory, the first aid package of the Truman Doctrine, the Marshall Plan implementation in several sectors, the highway construction policy throughout the Plan, and it’s outlook on the social sphere. The research follows three turning points in the general Marshall Plan process and in its Turkey implementation from focusing on the agricultural development to supporting the defense sector and to making the private sector flourish. Following these transformations, the paper investigates the actors that carried out this project to obtain several benefits for them instead to improve countries as is presented in modernization literature. Sources for the study include Assembly minutes, reports, the national and US archives of this period, newspapers, magazines, and secondary sources. This paper underlines the fact that the Marshall Plan did not convert the whole country into an American satellite without any decision-making process of internal actors; it did not devastate the country –instead many benefits were provided in various spheres-; or, it was not a compulsory process but the result of mutual negotiations. This thesis researches thoroughly the immediate benefits of the United States from the projection of such a Plan leaving the internal politics aside.

Atatürk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitüsü’nde Yüksek Lisans derecesi için Burcu Birinci tarafindan Eylül 2007’de teslim edilen tezin kisa özeti

Türkiye’de Marshall Plani, Amerika Birlesik Devletleri’nin bu Plan’dan Beklentilerinin Elestirel bir Degerlendirmesi ve Plan’in Cumhuriyet’e Etkileri

Bu tezin amaci, Türkiye’de Marshall yardiminin genel uygulama sürecini ortaya koymak ve uygulama tarziyla iliskili olarak Marshall Plan’inin sebeplerini ve sonuçlarini göstermektir. “Amerika Birlesik Devletleri Marshall Plan’indan ve onun karayolu siyasetinden neler bekledi ve bu, Türkiye’nin ekonomik ve toplumsal gelisim sürecini nasil etkiledi?” sorusu çalismaya yön vermistir. Bu baglamda, metin Amerika Birlesik Devletleri’nin o dönemdeki konumunu, Marshall Plani’nin kuramsal destekleyicisi olan Modernlesme kuramini, ilk yardim paketi Truman Doktrini’ni, Marshall Plani’nin çesitli sektörlerdeki uygulamasini, Plan kapsamindaki karayollari insa siyasasini, ve Plan’in toplumsal alandaki görünüsünü incelemektedir. Arastirma, genel olarak Marshall Plani sürecinde ve özel olarak onun Türkiye uygulamasindaki tarimsal gelismeden savunma sektörünü desteklemeye ve özel sektörü gelistirmeye odaklanan üç dönüm noktasini takip etmektedir. Bu dönüsümleri takiben, metin, Marshall Plan’i uygulayicilarinin, modernlesme literatüründe sunuldugu gibi ülkeleri gelistirmekten ziyade kendileri için pek çok fayda saglama amaciyla bu projeyi gerçeklestirmelerini arastirmaktadir. Bu çizgideki bir arastirmayi ortaya koymak için meclis tutanaklari, raporlar, dönemin ulusal ve Amerikan arsivleri, gazeteler, süreli yayinlar ve ikincil kaynaklar arastirilmistir. Bu metin, Marshall Plani’nin, yerli aktörlerin hiçbir karar verme süreci olmaksizin tüm bir ülkeyi bir Amerikan uydusu haline getirmediklerinin; Plan’in ülkeyi harap etmediginin –aksine çesitli alanlarda pek çok faydalar saglamistir; yada zorunlu bir süreç olmayip aksine karsilikli uzlasmanin ürünü oldugunun altini çizmektedir. Ne var ki bu tez, iç politikayi bir kenara birakmak suretiyle, böylesi bir Plan’in tasarlanmasindan Amerika Birlesik Devletleri’nin dolaysiz çikarlarinin/ beklentilerinin neler oldugunu arastirmaya talip olmustur.