An Abstract of the Thesis of Hacer Sözbir for the degree of Master of Arts from the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken September 2006

The Nature and Characteristics of the Major Kurdish Movements: An Analysis of Kurdish Movements from the Bedirhan Rebellion (1847) to the Sheikh Said
Rebellion (1925)

This work evaluates the important Kurdish rebellions, which are the Bedirhan Rebellion (1847), the Sheikh Ubeydullah Rebellion (1880), the Koçgiri Rebellion (1921) and the Sheikh Said Rebellion (1925). While the first three of the rebellions took place during the Ottoman era, the last one, the Sheikh Said rebellion broke out in republican Turkey. The aim of this work is to introduce the continuity and differentiation in the Kurdish rebellions; nevertheless, it does not attempt to explain the history of Kurdish nationalism inasmuch as nationalism constitutes only one aspect of the latter two rebellions mentioned above. The centralization attempts of the state that started from the Tanzimat period and continued into the republican era were a major threat to the local Kurdish aghas and sheikhs. The Bedirhan rebellion and the Sheikh Ubeydullah rebellion were typical examples of resistance against the centralization of the Ottoman state, and they broke out in order to preserve old prerogatives and expand the authority of the tribal leaders over Ottoman Kurdistan. In spite of the changing slogans and the diversity of the participants, the local Kurdish leaders were the main actors of the Koçgiri rebellion and the Sheikh Said rebellion, since any government intervention or centralization endeavor was a challenge to their authority. However, a nationalistic dimension was added to the Kurdish movement in the twentieth century. This new dimension stemmed from the educated Kurds, who evolved from self-awareness to nationalism and participated in the Koçgiri and Sheikh Said rebellions. Nevertheless, it would be misleading to refer one or two reasons and to rely exclusively on the nationalist discourse with respect to the Kurdish movements. Being aware of this reality, this thesis discusses the issue within a larger context of the Tanzimat, the Hamidian period, and the Republican era.

Boğaziçi Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde Yüksek Lisans derecesi için Hacer Sözbir tarafından Eylül 2006’da teslim edilen tezin kısa özeti

Başlıca Kürt Ayaklanmalarının Niteliği ve Genel Özellikleri: Bedirhan Ayaklanmasından (1847) Şeyh Said Ayaklanmasına (1925) Kürt Hareketlerinin Bir İncelemesi

Bu çalısma önemli Kürt ayaklanmalarından, Bedirhan ayaklanması (1847), Seyh Ubeydullah ayaklanması (1880), Koçgiri ayaklanması (1921) ve Seyh Said ayaklanmasını (1925) değerlendirmektedir. İlk üç ayaklanma Osmanlı döneminde meydana gelmisken, Seyh Said ayaklanması Cumhuriyet döneminde yasanmıstır. Bu çalısmanın amacı, Kürt isyanlarındaki devamlılık ve farklılasmayı ortaya çıkarmaktır. Bununla birlikte, bu Kürt milliyetçiliğinin tarihsel gelisimini anlatmak anlamına gelmemektedir. Zira, Kürt milliyetçiliği bahsedilen ayaklanmalardan yalnızca son ikisi için sebepler arasında sayılabilir. Tanzimat dönemiyle baslayan ve Cumhuriyet döneminde de süren devletin merkezilesme çabaları, Kürt ağaları ve seyhleri için çok ciddi bir tehdit olusturuyordu. Bedirhan ayaklanması ve Seyh Ubeydullah ayaklanması, Osmanlı Devleti’nin merkezilesmesine karsı direnme hareketlerinin tipik örnekleri olup, asiret liderlerinin eski imtiyazlarını korumak ve Osmanlı Kürdistan’ı üzerindeki otoritelerini genisletmek için çıkardıkları isyanlardır. Değisen sloganlara ve katılımcıların çesitliliğine rağmen, her türlü devlet müdahelesini ve merkezilesme çabasını otoritelerine karsı tehdit olarak algılayan yerel Kürt liderler, Koçgiri ve Seyh Said ayaklanmalarının da en önemli aktörleriydi. Bununla birlikte, yirminci yüzyılda Kürt hareketine milliyetçi bir boyut eklendi. Bu yeni boyut, Koçgiri ve Seyh Said ayaklanmalarına da katılan, Kürtlük bilincinden milliyetçiliğe doğru
evrilen eğitimli Kürtlerden kaynaklanıyordu. Bununla beraber, Kürt hareketleri sözkonusu olduğunda, bir ya da iki sebepten bahsetmek ve milliyetçi söylemlere dayanmak yanıltıcıdır. Bunun bilincine vararak, bu tezde konu, Tanzimat, Abdulhamid dönemi, ve cumhuriyet dönemini de içine alan genis bir bağlamda tartısılmaktadır.