An abstract of the thesis of Helin Özge Burkay for the Degree of Master of Arts from the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken September 2006

Social Policy of Urban Transformation: Social Housing Policies in Turkey from the 1980s to Present

This thesis analyzes the post-2000 policies of social housing in Turkey with reference to urban transformation and gentrification attempts on the one hand and social policies directed at the redefinition of the position of the poor in urban society on the other hand. The aim is to historicize the current developments taking place in the low-income housing in the context of post-1980 capitalist urbanization with a special emphasis on the relation between the formation of the squatter settlements (gecekondus) and state regulation through different legal and institutional frameworks in time. The legal framework of ongoing gecekondu transformation projects crystallize the embedded intentions and mentality of the new strategy of the state with the peculiarities of the Turkish case like the specific role of informality, the upward mobility motivation of the gecekondu residents, their articulation with the urban life in one way or another as well as the state’s reluctance for regulating the issue through formal housing and preferring to set the terms of the bargaining with the gecekondu residents by means of electoral politics and reconstruction amnesties in a social and economic setting of free market in the post-1980 period. The main argument of this thesis is that the current policies of the state regarding the transformation of the gecekondu areas reflect a radical change in the patterns of regulating the urban poor through housing measures different than the previous periods with implications relevant to the overall organization of the urban space in the post-2000 period.

Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Enstitüsü’nde Yüksek Lisans derecesi için Helin Özge Burkay tarafından Eylül 2006’da teslim edilen tezin kısa özeti

Kentsel Dönüşümün Sosyal Politikası: Türkiye’de 1980lerden Günümüze Sosyal Konut Politikaları

Bu tez Türkiye’de 2000 sonrası sosyal konut politikalarını, bir yandan kentsel dönüşüm ve soylulaştırma girişimlerini diğer yandan kent yoksullarının konumunu yeniden tanımlamaya yönelik sosyal politikaları göz önünde bulundurarak incelemektedir. Amaç, düşük gelir gruplarına yönelik konut politikalarında 2000 sonrasında yapılan yasal ve kurumsal değişikliklerin, 1980 sonrası kapitalist kentleşme bağlamında, devlet ve gecekondu ilişkisinin değişimini de vurgulayarak tarihselleştirilmesidir. Devam eden gecekondu dönüşüm projeleri devletin
gecekondulara ilişkin yeni stratejisini belirginleştirmekte; aynı zamanda enformel ekonominin, gecekondu sakinlerinin yukarı hareketlilik motivasyonlarının ve kent hayatıyla eklemlenme yöntemlerinin çerçevesini çizmektedir. Bu projelerin yasal çerçevesi devletin son yıllara kadar bir politika olarak formel konut sunumunu bu alanda alternatif olarak görmekte tereddüt etmesinin ve bunun yerine gecekondu sakinleriyle seçim politikaları ve imar afları dolayımıyla pazarlık içinde olmasının dinamiklerinin de tartışılmasını sağlamaktadır. Bu bağlamda, bu tez, 2000 sonrası düşük gelir gruplarına yönelik konut politikalarının, devletin gecekondularla ilişkisi bakımından incelendiğinde, daha önceki dönemlerden farklı bir çerçeveye oturduğunu ve bu çerçevenin 1980 sonrası sosyal ve ekonomik değişimler ekseninde kent mekanının serbest piyasanın ve küresel ekonominin gereklerine uygun olarak yeniden düzenlenmesine yönelik uygulamalarla beraber anlaşılması gerektiğini iddia etmektedir.