An Abstract of the Thesis of Ibrahim Halil Kalkan for the degree of Master of Arts at the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken June 2004

Medicine and Politics in the Late Ottoman Empire (1876-1909)

This thesis, as a work of social history, studies medicine as political phenomena through its three aspects: public hygiene within the urban space, syphilis and forensics, in the late Ottoman Empire. As a result of the conception of medicine as political, this study deals with the issue within the framework of relations of power and domination. Thus, it focuses on acts of different social and historical actors determined by the strategic positions of each within the social hierarchy. Within this framework, this study analyses the policies in the medical realm from the standpoint of social stratification.

The period selected to study, the reign of Abdülhamid II, was a turning point in terms of the occurrence of an immediate acceleration in the efforts of the political power towards the medical and political control of the social body. However, the policies of public health which were planned to become highly intrusive in the lives of the poor masses engendered their resistance in the form of refusal and escape. On the other hand, within the framework of resistance, forensics as an illustration of the incorporation of medicine into the law towards the constitution of a normative social order was perceived by the weak as a tool to contest the abusive power of the agents of the modern state.
 
Atatürk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitüsü’nde yüksek lisans derecesi için Ibrahim Halil Kalkan tarafindan Haziran 2004’te teslim edilen tezin kisa özeti:

Osmanli Son Döneminde Tip ve Siyaset (1876-1909)

Bir sosyal tarih çalismasi olan bu tez son dönem Osmanli Imparatorlugu’nda, kentsel alanda hifzisihha, frengi ve adli tib olgulari üzerinden, siyasi bir fenomen olarak tip konusunu ele almistir. Tip, siyasi bir fenomen olarak algilanisinin neticesi olarak, iktidar ve tahaküm iliskileri çerçevesinde degerlendirilmistir. Dolayisiyla farkli sosyal ve tarihsel aktörlerin toplumsal hiyerarsi içerisinde sahip olduklari pozisyonlari tarafindan belirlenen eylemleri üzerinde yogunlasilmistir. Bu baglamda tip konusunda gelistirilmis olan politikalar toplumsal tabakalasma açisindan analiz edilmeye çalisilmistir.

Çalisma için seçilen II. Abdülhamit dönemi siyasi iktidarin toplumsal bedenin tibbi ve siyasi kontrolü dogrultusundaki çabalarinda bir siçramanin gözlemlenebilecegi bir zaman dilimidir. Ancak yoksul kitlelerin yasamlarina ileri derecede müdahil olmak üzere tasarlanmis olan halk sagligi politikalari söz konusu kitlelerin reddetme ve kaçis seklinde tezahür eden mukavemetleriyle karsilasmistir. Normatif bir toplumsal düzenin kurulmasi dogrultusunda tip ve hukuk alanlarinin eklemlenmesinin bir görünümü olan adli tip olgusu ise, toplumsal muhalefet çerçevesinde degerlendirildiginde, yoksul kitleler tarafindan modern devletin memurlarinin keyfi uygulamalarina karsi koyma vasitasi olarak algilanmistir.