Murat Yolun - From the Ottoman Empire to the Turkish Republic: Biology as politics and philosophy (1908-1938)
| Bu tez evrim teorisinin Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden Erken Cumhuriyet dönemine kadarki algısı hakkındadır. Hararetli biçimde tartışılan bu teorinin Türkiye'deki tarihi canlıları bilimsel bul-gular ışığında değerlendirme çabalarıyla yakından bağlantılıdır. Seküler biçimde düşünme tarzının Osmanlı İmparatorluğu'nda gelişmesiyle canlıların ilahi iradeye referans gösterilmeden açıklanması Osmanlı en-telektüel dünyası içinde giderek kök saldı. Sekülarizm ve Darwin'in Os-manlı'da yükselişi arasında güçlü bir ilişki vardır. Osmanlı'daki pek çok entelektüel insanın kökenini ve doğasını açıklamak için Darwin ile La-marck'ı kullandı. Modern Türkiye ise Osmanlı'nın entelektüel dü-nyasının belirli özelliklerini tevarüs etti ve bilimcilik ile sekülarizm düşüncesi 1923'ten itibaren büyük bir ivme kazandı. Erken Cumhuriyet rejiminin siyasi eğilimi Darwin'in teorisinin algılanmasını doğrudan etkiledi. Tarih ve antropoloji bilimlerinin yükselişi bunun yaygınlaştırıl-masının önünü açtı ve biyolojik evrim düşüncesi bu gibi bilimsel alan-larda kristalize oldu. Bu tez Osmanlı'nın son döneminde anti-Darwinizmin yükselişine de özel bir yer ayırıyor ve bunu anti-materyalist bir bağlama oturtuyor. Bu tarz düşüncenin arkasındaki motivasyonun bilimsel değil de dini ve toplumsal kaygıların olduğunu vurgulanmaktadır. | |||
| This dissertation is about the reception of the theory of evolution from the late Ottoman Empire to the Early Republican Turkey. It argues that the history of this hotly debated theory in Turkey was related with the attempts to interpret organisms by benefiting from scientific findings. As the secular way of thinking increased in the Ottoman Empire, inter-preting organisms without reference to divine will became gradually entrenched among the Ottoman intelligentsia. There was a strong rela-tionship between the development of secularism and the rise of evolu-tionary theory in the Ottoman Empire. Many Ottoman intellectuals used Darwin and Lamarck to explain the origins of humankind and their na-ture. Modern Turkey inherited certain aspects of the Ottoman intellec-tual realm, and consequently the idea of scientism and secularism gained an enormous momentum. The political orientation of the early Republican regime influenced its reception directly. The rise of a secu-lar history and physical anthropology paved the way for the promotion and popularization of Darwin and the idea of biological evolution crys-tallized in these scientific fields. This dissertation pays a particular attention to the rise of anti-Darwinism in the late period of the Ottoman Empire and places it into an anti-materialist context. It emphasizes that the main motivation be-hind anti-Darwinist sentiments were religious and social concerns, ra-ther than scientific ones. |
English
