This dissertation analyzes the transformation of the environment and the tensions and contestations to which this transformation led among various social actors in the Ottoman Empire. It focuses on attempts to reclaim marshes and other wetland regions such as lakes and rivers in different parts of the empire in the late Ottoman period. According to this dissertation, reclamation projects, which sought to turn uncultivated wetlands into agricultural lands, were part of a new concept of development that attributed the survival of the empire and the prosperity of the population to the growth of public works and a rise in agricultural production and commercial activity. They were related to an Ottoman modernity project in which the Ottoman government sought to establish authority over its territories, population, resources, economy, lands, and environment. Reclamation attempts were initially state-led projects, but in time because of the financial problems of the Ottoman state, they became profitable private enterprises over which entrepreneurs competed. These projects not only transformed the environment and ecology but also caused the disappearance of some means of subsistence for the local population such as fishery. Thus, they created winners and losers in society, leading to social tensions among various relevant actors. This dissertation problematizes the late Ottoman period by focusing on these tensions and struggles over the environment.

Bu tez Osmanlı İmparatorluğu'nda çevrenin dönüşümünü ve bu dönüşümün çeşitli toplumsal aktörler arasında neden olduğu gerilim ve mücadeleleri analiz eder. Bu bağlamda Osmanlı son döneminde imparatorluğun farklı bölgelerinde öncelikle bataklıkları ve ayrıca göl ve nehirler gibi diğer sulak alanları ıslah etme girişimlerine odaklanır. Bu tezin iddiasına göre, daha önce tarım yapılmayan sulak alanları tarım arazisine dönüştürmeyi amaçlayan ıslah projeleri, bu dönemde imparatorluğun varlığını ve nüfusun refahını, bayındırlık faaliyetlerinin genişlemesine ve hem tarımsal üretim hem de ticari faaliyetlerdeki artışa dayandıran yeni bir kalkınma anlayışının bir parçasıydı. Bu anlamda, Osmanlı hükümetlerinin imparatorluğun toprakları, nüfusları, kaynakları, ekonomisi ve çevresi üzerinde otorite kurma çabalarını ifade eden Osmanlı modernitesiyle yakından ilişkiliydiler. Bataklıkları ıslah girişimleri başlangıçta devlet tarafından yürütülen projelerdi, fakat zamanla Osmanlı devletinin yaşadığı mali sorunlar nedeniyle devlet tarafından girişimcilerin ele geçirmek için birbirileriyle rekabet ettiği kârlı özel girişimlere dönüştüler. Ne var ki bu projeler, çevreyi ve ekolojiyi dönüştürmekle kalmadılar, aynı zamanda yerel nüfus için balıkçılık gibi bazı önemli geçim araçlarının da ortadan kaybolmasına neden oldular. Dolayısıyla, toplumda kazananlar ve kaybedenler yaratarak, ilgili çeşitli aktörler arasında toplumsal gerilimlerin yaşanmasına yol açtılar. İşte çevre üzerinde yürütülen bu mücadelelere odaklanan bu tez, bu sayede Osmanlı son dönemini sorunsallaştırmaya çalışır.