Semih Aras Selim - State Planning Organization and Technocracy: A Review of Planning Documents of 1960-1980 Period

In 1960 State Planning Organization was established to plan Turkey's road to development. Comprehensive five-year developmental plans that covered social and cultural as well as economic aspects were prepared by a small number of young planners. For their lack of previous civil service experience, and their basis of hiring being technical educa-tion, these planners were usually called technocrats of Turkey. Although there has been voluminous work on DPT, especially by the former planners themselves, the institution's effectiveness in development, its power vis-à-vis the politicians, and the reasons for Turkey's failed attempt at being a developed country has been the focus. By look-ing at the planning documents that received less public attention and therefore contained relatively independent analyses, I seek to under-stand what planning tried to do rather than was it able to do it. The focus in analysis is how Turkey's problems were identified and in what manner solutions were offered. To do so, specialization theses written by planners and special expertise commission reports prepared for five-year plans by non-DPT personnel are reviewed. A comparison between two groups involved in the planning process shows that DPT planners not always had a technocratic approach, and that a technocratic mentality was also observed in non-DPT personnel.

Devlet Planlama Teşkilatı, 1960 yılında Türkiye'nin kalkınmasını planlamak üzere kuruldu. Az sayıda genç plancı tarafından Türkiye'nin gerek iktisadi gerek sosyal ve kültürel yapısını kapsayan bütüncül beş yıllık kalkınma planları hazırlandı. Geçmiş kamu hizmeti tecrübeleri bulunmaması ve teknik bilgilerine göre işe alınmaları nedeniyle bu plancılar zaman zaman Türkiye'nin teknokratları olarak adlandırıldı. Bir kısmı eski plancılar tarafından yapılan, DPT üzerine çok sayıda araştırma olmasına rağmen, odak genellikle kurumun kalkınmada etkililiği, siyasetçiler karşısındaki gücü ve Türkiye'nin kalkınmış bir ülke haline gelmesindeki başarısızlığının nedenleri oldu. Bu çalışmada, kamuoyunda daha az ilgi çeken ve bu nedenle görece daha bağımsız analizler içeren planlama belgelerinin incelenmesiyle planlamanın ne kadar başarılı olduğundan ziyade neyi amaçladığı anlaşılmaya çalışılmaktadır. Çalışmanın odağı Türkiye'nin sorunlarının nasıl tanımlandığı ve çözümlerin ne şekilde formüle edildiğidir. Bunun için plancılar tarafından yazılan uzmanlık tezleri ve beş yıllık planlar için hazırlanan özel ihtisas komisyonu raporları incelenmiştir. Planlamada yer alan iki grup arasındaki bir karşılaştırma, DPT plancılarının her zaman teknokratik bir yaklaşıma sahip olmadıklarını ve teknokratik zihniyetin DPT çalışanları dışında da gözlemlenebildiğini göstermektedir.

English